Το παρόν άρθρο μεταφράστηκε από σημειώσεις που δημοσιεύτηκαν στο blog The Thoughtful Vegan όταν η συγγραφέας, Meg, παρευρέθηκε σε διήμερο σεμινάριο που έγινε στην Αυστραλία με καλεσμένους ομιλητές τη Melanie Joy και τον Tobias Leenaert.

Μέρος 2: Κυριακή, 5 Μαρτίου

Πρέπει να παραδεχτώ ότι έφτασα με κάποια καθυστέρηση στην πρώτη συνεδρία της Κυριακής – στην παρουσίαση του Tobias με τίτλο “Κάνοντας τη Συμπόνια πιο Εύκολη”. Πάντως όταν κάθισα, ο Tobias συζητούσε το ότι οι άνθρωποι είναι πιο πρόθυμοι να αποδεχτούν ή να υιοθετήσουν κάτι καινούργιο όταν δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια από την πλευρά τους, και εξηγούσε έτσι τη γέννηση της τάσης των Reducetarian.

Κάποιοι από μας μπορεί να είχαμε ήδη ακούσει για τους Flexitarian (ευελικτο-χορτοφάγος) αλλά και για τους Pescetarian (ιχθυο-χορτοφάγος – δηλαδή αυτούς που θεωρούν ότι είναι χορτοφάγοι αλλά τρώνε ψάρια). Προσωπικά όμως δεν είχα ακούσει ποτέ τον όρο Reducetarian! Αυτός είναι ο ορισμός του κινήματος που βρήκα σε μία Reducetarian ιστοσελίδα:

Αποτελείται από άτομα που έχουν πάρει την απόφαση να τρώνε λιγότερο κρέας – κόκκινο κρέας, πουλερικά, και θαλασσινά-  όπως επίσης και λιγότερα γαλακτοκομικά και αυγά, ανεξάρτητα από το βαθμό στον οποία τα μειώνουν και από τα κίνητρα τους γι’αυτό. Η ιδέα αυτή είναι ελκυστική γιατί δεν είναι όλοι οι άνθρωποι διατεθειμένοι να ακολουθούν μια ‘όλα ή τίποτα’ διατροφή που μπορεί να τους φαίνεται ακραία. Παρ’όλα αυτά, ο Reducetarianism περιλαμβάνει και τους vegan και vegetarian, και όποιους άλλους μειώνουν στη διατροφή τους την κατανάλωση ζωικών’.

Τι σημαίνει για μας αυτή η αύξηση επιλογών σε φυτικά γάλατα και κρέατα, και στα μενού εστιατορίων; Σημαίνει ότι έχει εξαλειφθεί ένα σημαντικό εμπόδιο που είχαν όσοι ήθελαν να κάνουν τη μετάβαση στο βιγκανισμό. Οπότε, αντί να κατακρίνουμε τους Reducetarian, πρέπει να τους ενθαρρύνουμε με κάθε ευκαιρία!

Προσωπικά, η ιδέα ότι αυτή είναι μια αποτελεσματική στρατηγική προώθησης του βιγκανισμού, μου φαινόταν περίεργη. Στην ψυχολογία, μαθαίνουμε ότι για να αλλάξουμε μια συμπεριφορά πρέπει να αλλάξουμε τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τα πιστεύω και τις στάσεις από τις οποίες απορρέει αυτή η συμπεριφορά. Για μένα αυτό ήταν ανέκαθεν κάτι σαν συμπαντικός νόμος.

Ο Tobias όμως υποστήριξε ότι, κατ’ ακρίβειαν, σε ο,τι αφορά το βιγκανισμό, ίσως είναι πιο αποτελεσματικό να κάνουμε το αντίθετο – δηλαδή, να ενθαρρύνουμε τον κόσμο να αλλάξει τη συμπεριφορά και τις συνήθειές του (δοκιμάζοντας και απολαμβάνοντας vegan φαγητό), και να αφήσουμε τα πιστεύω τους να αλλάξουν ως φυσικό επόμενο αυτής της ομαλής αλλαγής συμπεριφοράς.

Το επόμενο ερώτημα λοιπόν είναι, γιατί να πρέπει να κάνουμε το αντίθετο από ότι συνηθίζεται στην ψυχολογία; Ο Tobias αναφέρθηκε σε μία μελέτη της οποίας η περίληψη δίνει την εξής απάντηση:

Γιατί μας αρέσει να τρώμε κρέας, αλλά όχι το να προκαλούμε κακό στα ζώα. Μία λύση σ’αυτό το δίλημμα είναι να απαρνηθούμε την ικανότητα των ζώων να υποφέρουν, αφαιρώντας έτσι κάθε ηθικό προβληματισμό ως προς την κακοποίηση τους.

Για να δούμε αν ισχύει αυτό, ζητήσαμε από συμμετέχοντες να φάνε είτε παστό βοδινό είτε ξηρούς καρπούς και, ακολούθως, να υποδείξουν αν αυτό τους προκαλεί κάποιο ηθικό προβληματισμό, καθώς και να κρίνουν την θέση της αγελάδας στην ηθική τους στάση, και τη διανοητική της κατάσταση.

Όσοι είχαν φάει κρέας, αξιολόγησαν ως λιγότερο σημαντική την υποχρέωση τους να δείξουν ενδιαφέρον για την ηθική υπόσταση των ζώων γενικά και για την κατάσταση της αγελάδας. Επίσης, η κατανάλωση κρέατος μείωσε έμμεσα την τάση των συμμετεχόντων να αποδίδουν στην αγελάδα, και στα ζώα γενικότερα, την ικανότητα να βιώσουν ότι υποφέρουν.

Επομένως, οι άνθρωποι ίσως αποφεύγουν να εξετάσουν αυτή τη ρήξη μεταξύ της κατανάλωσης κρέατος και του προβληματισμού για το καλό των ζώων, με το να σκέφτονται τα ζώα ως μη συναισθανόμενα όντα, και την αξία της ζωής τους ως μικρότερη

Ο Tobias εξήγησε ότι είναι πιο εύκολο να καταδικάσει κανείς κάτι στο οποίο δεν συμμετέχει, παρά κάτι στο οποίο είναι συνυπεύθυνος.

Επομένως, το να προκαλούμε αισθήματα ντροπής σε όσους τρώνε κρέας λέγοντας τους ότι κάνουν κάτι κακό/σκληρό/άκαρδο/ανήθικο (ιδιαίτερα όταν το κάνουμε κάθε φορά που εκτελούν αυτή την πράξη),  όχι μόνο οδηγεί σε αντιπαραθέσεις και βλάπτει τις σχέσεις μας με τους άλλους, αλλά επίσης διαιωνίζει το στερεότυπο του επιθετικού vegan. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απόρριψη του βιγκανισμού, και είναι ξεκάθαρο ότι γενικά αυτός ο τρόπος προώθησης των δικαιωμάτων των ζώων, είναι αναποτελεσματικός.

Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να κοιτάξουμε την ευρύτερη εικόνα.

O Tobias μίλησε για τους διαφορετικούς τύπους προώθησης του βιγκανισμού. Συνήθως οι vegan ήταν συνειδητοποιημένα άτομα που ως αφετηρία είχαν το ηθικό πλαίσιο ότι η κατανάλωση ζώων είναι λάθος (πράγμα με οποίο συμφωνούν και πολλοί μη vegan).

Ίσως τα κατάφερναν με τις δράσεις τους να πείσουν κάποια άτομα που στην ουσία ήταν ήδη από μόνα τους έτοιμα να υιοθετήσουν ένα πιο συμπονετικό τρόπο ζωής. Ο Tobias όμως εξήγησε ότι, την τελευταία δεκαετία, υπάρχει νέα ώθηση στο πως προβάλλεται ο βιγκανισμός, και αυτή προέκυψε από τους προβληματισμούς που αφορούν την υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος.

Δε σας κρύβω ότι τόσο εγώ όσο και κάποιοι φίλοι μου, γίναμε vegan αρχικά για τέτοιους λόγους, και δεν ήμασταν μόνο εμείς: χιλιάδες άνθρωποι ανά τον κόσμο επηρεάστηκαν από τα ντοκιμαντέρ Forks Over Knives και Cowspiracy.  

Επιπλέον, η πρόσφατη ανάπτυξη στον τομέα των vegan επιχειρήσεων αποτελεί ίσως τον καλύτερο τρόπο να πείσεις μεγάλη μάζα ανθρώπων να δοκιμάζουν και να απολαμβάνουν vegan φαγητό, αλλάζοντας τους έτσι κάποιες προκαταλήψεις που μπορεί να είχαν για τον βιγκανισμό.

Μόλις ένας αρκετά μεγάλος αριθμός ανθρώπων είναι vegan ή κάνει σε μεγάλο βαθμό φυτική διατροφή, τότε θα είναι πολύ πιο εύκολο να προωθήσουμε νομοθετικές αλλαγές που θα διασφαλίσουν τα δικαιώματα των ζώων που χρησιμοποιούνται στην κτηνοτροφία.

Μετά το διάλειμμα, ο Tobias έκανε τη δεύτερη του παρουσίαση με θέμα την Αποτελεσματική Προώθηση του Βιγκανισμού.  Πρότεινε περίπου 10 αποτελεσματικές στρατηγικές προώθησης που περιλαμβάνουν:

  1. Προσαρμόζουμε τις προσδοκίες μας. Λαμβάνοντας υπόψη όσα έχουν ήδη συζητηθεί, το να είμαστε θετικοί και να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους που είναι πρόθυμοι να μειώσουν το κρέας είναι πολύ αποτελεσματικό. Ακόμα και το να προτείνουμε ως ιδέα σε κάποιον να μειώσει την καθημερινή κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών είναι πολύ άμεσο και εύκολο να το δεχτεί, απ’ ότι το να του ζητάμε να αλλάξει την ιδεολογία του και κυρίως την καθημερινότητα του.

    [ΣτΜΓια παράδειγμα μπορούμε να του προτείνουμε να τρώει κρέας μόνο το σαββατοκύριακο. Κάτι τέτοιο δεν μειώνει απλώς την κατανάλωση ζωικών. Επιπλέον κάνει την μετάβαση στον βιγκανισμό πολύ πιο εύκολη. Βλέποντας κάποιος ότι δεν είναι κάτι σπουδαίο η αποχή από τα το κρέας, μπορεί στη συνέχεια να το αποβάλει πλήρως από το διαιτολόγιο του.]

  • Προσαρμόζουμε τα επιχειρήματά μας. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός Οι συνομιλητές μας ίσως να μη μπορούν να ταυτιστούν με όσα ισχύουν για εμάς. Μια μετριοπαθής προσέγγιση είναι συνήθως πιο αποτελεσματική, ειδικά στην αρχή. Εγώ προσωπικά άφηνα σχεδόν κάθε αναφορά στα ζώα έξω από τη συζήτηση, και όταν μιλούσα σε άλλους τους έλεγα απλά την ιστορία της πορείας μου προς το βιγκανισμό (η οποία ξεκίνησε ουσιαστικά ως επιλογή που αφορούσε την υγεία μου).

Υπάρχει η αντίληψη ότι το να είσαι vegan για τα ζώα είναι μια αλτρουιστική πράξη, ενώ το να είσαι vegan για την υγεία σου είναι εγωιστικό, και ίσως αυτό να αληθεύει. Όμως, θεωρώ ότι, όσο προχωράς σ’ αυτό το ταξίδι προς τον βιγκανισμό, οι συναισθηματικές, γνωστικές, πνευματικές, και πολιτικές πτυχές του ευθυγραμμίζονται, και τελικά καταλήγεις να είσαι βίγκαν για ‘όλους τους λόγους’.

Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί να μη ζητάμε από τους άλλους να τρέξουν προτού καταφέρουν να περπατήσουν.

  • Βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση του συνομιλητή μας. Κάθε άνθρωπος έχει τους δικούς του λόγους για τους οποίους τρώει κρέας, το οποίο συνήθως τους φαίνεται φυσικό, φυσιολογικό, και νόστιμο.

    Για εμάς τους vegan μπορεί αυτό να ακούγεται εξοργιστικό. Παρόλα αυτά ας προσπαθήσουμε να θυμηθούμε πως νιώθαμε κι εμείς παλιότερα, όταν είχαμε τις ίδιες ακριβώς καρνιστικές απόψεις.

    Ο Tobias χρησιμοποίησε τον όρο ‘vegan αμνησία’. Σχεδόν κανένας από τους σημερινούς ενήλικες δεν ήταν vegan όλη του τη ζωή. Το ότι κι εμείς χρησιμοποιούσαμε παλιότερα τις ίδιες δικαιολογίες για να καταναλώνουμε κρέας, μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να κρατάμε χαμηλά τους τόνους και να αντιμετωπίζουμε με κατανόηση τους γύρω μας.

  • Εφαρμόζουμε βασικές δεξιότητες ψυχολογίας και επικοινωνίας. Ο Tobias μίλησε επίσης για το ότι εμείς οι vegan πολλές φορές αισθανόμαστε ότι έχουμε πάρα πολλά να πούμε, και κανένα λόγο να ακούσουμε τους άλλους, γιατί έχουμε ακούσει τα ίδια επιχειρήματα πολλές φορές στο παρελθόν. Δυστυχώς αυτό κάνει κακό στο κίνημα και στα ζώα.

    Πρέπει να ακούμε. 
  • Αναλογιζόμαστε τις συνέπειες που μπορεί να έχει το να εκφραζόμαστε έντονα και επιθετικά ή το να προσπαθούμε να κερδίσουμε μία λογομαχία. Το ζητούμενο είναι να κάνουμε και να λέμε πράγματα που να κάνουν τους ανθρώπους πιο θετικούς και δεκτικούς  προς την προσπάθεια μας.

    Αν ένα σχόλιο, άποψη ή απάντηση μας δεν πρόκειται να κάνει τον συνομιλητή μας πιο θετικό προς τον βιγκανισμό, αξίζει να το πούμε;

  • Ας ξεχάσουμε και ας απομακρυνθούμε από την απολυτότητα και την τελειότητα.

    Πραγματικά πιστεύω ότι ο οποιοσδήποτε έχει την «τόλμη» να αποκαλεί τον εαυτό του vegan είναι πλήρως δεσμευμένος να αποφεύγει τα ζωικά προϊόντα όπου γίνεται, αλλά κάποιες φορές γίνονται λάθη, και κάποιες φορές οι άνθρωποι καταλαβαίνουν λάθος, και κάποιες φορές δεν ξέρεις καν τι είναι αυτό το συντηρητικό πάνω στην ετικέτα του προϊόντος, και κάποιες φορές αγοράζεις παπούτσια που νομίζεις ότι είναι vegan και μετά όταν τα κοιτάς πιο προσεκτικά αντιλαμβάνεσαι ότι έχουν δέρμα στη σόλα, κτλ κτλ.

    Αλλά αυτά τα πράγματα δεν έχουν σημασία!

    Ήταν πολύ αναζωογονητικό όταν μου το είπαν αυτό – ότι μια καλή προσπάθεια είναι όντως αρκετή!

    Έχω ήδη παθολογική τελειομανία, δεν χρειάζεται να κουράζω και να πιέζω τον εαυτό μου με αυτές τις περιστασιακές vegan «γκάφες». Όταν πρόκειται για την έρευνά σου σχετικά με το πόσο vegan είναι κάποια προϊόντα και υπηρεσίες, ο Tobias έκανε έναν σημαντικό διαχωρισμό μεταξύ της δημόσιας και της ιδιωτικής συμπεριφοράς.

    Και όταν κάποιο άτομο σε ρωτάει «αν έλεγξες κατά πόσον το κρασί που πίνεις είναι vegan, γιατί θεωρεί ότι δεν είναι», μην του δίνεις σημασία.

    Το να είσαι vegan δεν σημαίνει ότι πρέπει να είσαι τέλειος και αυτό δεν σε κάνει υποκριτή! Σημαίνει απλά ότι είσαι άτομο που προσπαθεί να κάνει το λιγότερο κακό, με τον τρόπο που ξέρει και μπορεί.

    Μπορείς να τους το εξηγήσεις αυτό και να τους πεις ότι όταν τρως έξω και δεν βρίσκεις vegan κρασί διαθέσιμο, τότε θα πιεις μη-vegan κρασί, γιατί αυτή είναι η δική σου ηθική κατώτατη γραμμή. Το βιβλίο που διαβάζω αυτή τη στιγμή, «Ζώντας ανάμεσα σε κρεατοφάγους», προτείνει να ρωτήσεις τον “εσωτερικό σου ανακριτή” ευγενικά «Ποια είναι η δική σου ηθική κατώτατη γραμμή;»
  1. Χρησιμοποιούμε το φαγητό. Μπορείτε να δώσετε στους ανθρώπους θεωρητικές και πρακτικές πληροφορίες, μπορείτε να τους μεταδώσετε ένα συναίσθημα την ώρα που τους μιλάτε, αλλά το καλύτερο από όλα είναι να τους δώσετε μία γευστική εμπειρία. Αυτό είναι που θα θυμούνται.

  2. Είμαστε υπομονετικοί. Δεν είναι υποχρέωση μας να κάνουμε όλον τον κόσμο vegan. Ο βιγκανισμός είναι ένα νέο κίνημα, περίπου 95% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν ανήκουν ακόμα σε αυτό. Πρέπει να χαιρόμαστε με τις μικρές αλλαγές. 
  3. Προωθούμε τον βιγκανισμό με έναν βιώσιμο τρόπο, κρατώντας τον εαυτό μας υγιή, και αντιμετωπίζοντας τους γύρω μας θετικά. 
  4. Αποβάλλουμε τους δογματισμούς. Είμαστε μετριοπαθείς και να θυμόμαστε ότι δεν πρέπει να είμαστε απόλυτοι. Αντιθέτως δείχνουμε ανοιχτοί στο να επανεξετάζουμε και τις δικές μας απόψεις και προσεγγίσεις καθώς αυτό μπορεί να είναι φέρει θετικά αποτελέσματα.

Ο Tobias έκανε κάποιες ακόμα ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις στη διάρκεια της παρουσίασης του και μετά από αυτή:

  • Άσε τους ανθρώπους να έχουν τις εξαιρέσεις τους αν τις θέλουν, όπως «vegan εκτός από το τυρί».
  • Το να μειώνεις την κατανάλωση κρέατος με το να τρως κοτόπουλο και ψάρι δεν αποτελεί λύση. Η ιδέα του να ξεκινήσεις μειώνοντας το κόκκινο κρέας δεν στέκει ηθικά καθώς λιγότερα ζώα σκοτώνονται για την παραγωγή «κόκκινου κρέατος» από ό,τι για την παραγωγή «λευκού».
  • Οι γυναίκες γίνονται πιο εύκολα vegetarian ή vegan καθώς ταυτίζονται με καταπιεσμένες ομάδες.

  • Η διαφορά μεταξύ του να τρως κρέας και άλλων μορφών βίας είναι ότι το πρώτο το επιδοκιμάζουμε, ενώ το δεύτερο το κατακρίνουμε.

Το τελευταίο κομμάτι όλου του εργαστηρίου ήταν η παρουσίαση της Melanie Joy πάνω στον Βιώσιμο Ακτιβισμό. Η Melanie όρισε ότι για να είναι βιώσιμος ο ακτιβισμός θα πρέπει η αποτελεσματικότητα του να είναι μεγαλύτερη ή ίση με το σωματικό, συναισθηματικό και κοινωνικό «κόστος».

Σχετικά με τον ακτιβισμό, η Melanie πρότεινε ότι οι αντοχές μας πρέπει να είναι μεγαλύτερες ή ίσες με το στρες που δέχεται το «ψυχοκοινωνικό μας ανοσοποιητικό σύστημα». Επίσης παρατήρησε την υποκρισία του να ζητάμε δικαιοσύνη και συμπόνια από τους άλλους όταν εμείς δεν κάνουμε το ίδιο για τον εαυτό μας ή για τους άλλους. Η Melanie πρότεινε να:

  1. Βάζουμε ως προτεραιότητα τη βιωσιμότητα του ακτιβισμού μας. Πρέπει να καταφέρουμε να είμαστε παρόντες και ενεργοί για πολύ καιρό! Οι προτεραιότητες είναι πεποιθήσεις που κάνουμε πράξη. Αυτό σημαίνει ότι αν θέλουμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας, πρέπει να βρούμε πρακτικούς τρόπους να το κάνουμε αυτό πραγματικότητα.

    Αυτό μπορεί να είναι το να κρατήσουμε κάποιο χρόνο στο πρόγραμμά μας μόνο για μας -π.χ.  μισή ώρα το πρωί ή το βράδυ για διαλογισμό, ή να φροντίζουμε να έχουμε ελεύθερο χρόνο χωρίς καθόλου ακτιβισμό το σαββατοκύριακο.
  2. Ενημερωνόμαστε για την Δευτερογενή Διαταραχή Τραυματικού Στρες (STSD), η οποία παρουσιάζεται συχνά σε ανθρώπους που βλέπουν να ασκείται βία σε άλλους. Όπως και στην Πρωτογενή Διαταραχή Τραυματικού Στρες (PTSD), έτσι και στην Δευτερογενή υπάρχουν πράγματα που την ενεργοποιούν και συγκεκριμένα συμπτώματα. 

    Γνωρίζουμε τις δικές μας αιτίες ενεργοποίησης διαταραχών, και τα δικά μας συμπτώματα.Για παράδειγμα, κάτι που προκαλεί μεγάλο στρες σ’ εμένα, είναι το να δω τεχνητή γονιμοποίηση σε ζώο, και τα συμπτώματα μου είναι η αποστροφή και το αίσθημα ότι υφίσταμαι προσωπική βία και είμαι αβοήθητη.Το να γνωρίζουμε τις αιτίες ενεργοποίησης των διαταραχών μας και των συμπτωμάτων μας, μπορεί να βοηθήσει να τις αποφεύγουμε, και έτσι να μειώνουμε το στρες που συνδέεται με αυτές.

  3. Φροντίζουμε να αναγνωρίζουμε τις προσωπικές μας σωματικές, ψυχολογικές, συναισθηματικές, κοινωνικές και πνευματικές ανάγκες σε έναν πολιτισμό όπου έχει καταντήσει κανόνας το να παραμελούμε τον εαυτό μας. Όταν οι άλλοι δεν καλύπτουν τις ανάγκες μας νιώθουμε μία στέρηση και μία μοναξιά, αλλά το ίδιο ισχύει και για τον ίδιο μας τον εαυτό, όταν δεν καλύπτουμε εμείς οι ίδιοι τις ανάγκες μας.

Η Melanie στη συνέχεια ανέλυσε το STSD περιλαμβάνοντας και κάποια από τα κοινά συμπτώματα, όπως η «τραυματική πλαισίωση» (traumatic framing), στην οποία μία περίπλοκη κατάσταση μπαίνει σε ένα «πλαίσιο» από αυτόν που την παρατηρεί και ο οποίος ορίζει μέσα στην κατάσταση το θύμα, τον δράστη και τον ήρωα. Η Μelanie εξηγεί ότι αυτό έχει δει να γίνεται και ως εξής: τα ζώα να είναι τα θύματα, αυτοί που τρώνε κρέας οι δράστες και αυτός που το παρατηρεί -ο vegan- να είναι ο ήρωας.

Aυτό το φαινόμενο, η «τραυματική πλαισίωση», είναι ένας δογματικός τρόπος να βλέπεις τα πράγματα και μπορεί να συνδεθεί με την τελειομανία.

Ένα ακόμη σύμπτωμα του STSD που περιέγραψε η Melanie είναι η «ενοχή του επιζώντος». Για όσους δεν γνωρίζουν, αυτή είναι μία ενοχή μετά αφότου έχει επιζήσει κάποιος (ή που δεν χρειάστηκε καν να το βιώσει αυτό) ένα τρομερό τραυματικό γεγονός ή και ζωή ολόκληρη.

Έχω πει κυριολεκτικά στον εαυτό μου και σε άλλους vegan φίλους ότι παρακολουθώ πλάνα από φάρμες (factory farming) επειδή αισθάνομαι υποχρεωμένη να το κάνω γιατί έχω συγκριτικά τόσο καλύτερη ζωή, οπότε «το λιγότερο που έχω να κάνω είναι τα παρακολουθώ».

Αλλά στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται να τα βλέπεις αυτά σε τέτοιο βαθμό – προκαλείται ένα στρες το οποίο έχει μια συσσωρευτική επίδραση. Αν κάποιος σου ζητήσει να δεις κάτι τέτοιο μπορείς να πεις Έχω δει πάρα πολύ υλικό με σκληρές εικόνες τελευταία και δε μπορώ να δω άλλο αυτή τη στιγμή”. 

Αν θέλεις να δείξεις σε κάποιους τέτοιο υλικό, όπως πλάνα από φάρμες, είναι σημαντικό να πάρεις την έγκριση τους. Κάποια άλλα συμπτώματα του STSD είναι:

  • Αίσθηση ότι ποτέ δεν μπορείς να κάνεις αρκετά.
  • Απαξίωση των προβλημάτων του άλλου (σε σύγκριση με αυτά των ζώων)
  • Αποφυγή συναναστροφής με άλλους ανθρώπων ή/και  αίσθηση ότι καταπιέζεσαι από αυτούς
  • Αποσύνδεση από τον κόσμο ή και από τον εαυτό σου
  • Ενοχή/αίσθηση ότι δεν μπορείς να κάνεις τίποτα  ή απελπισία
  • Οργή
  • Κυνισμός ή/και απώλεια πίστης στην ανθρωπότητα
  • Αλαζονεία
  • Ενοχλητικές σκέψεις ή εικόνες
  • Διαταραχές στον ύπνο

Το STSD είναι παράλληλα και η αιτία και η συνέπεια της έλλειψης προσοχής προς τον εαυτό μας. Πρέπει να μάθουμε πώς να φροντίζουμε τις ανάγκες μας, ώστε να υπερασπιζόμαστε τα ζώα για όσο το δυνατόν πιο πολύ καιρό.

Ήταν προνόμιο και χαρά το να μάθω τόσα πολλά από δύο πολύ σεμνούς ακτιβιστές. Δεν θα μπορούσα να τους ευχαριστήσω αρκετά που ήρθαν στην Μελβούρνη. Ήταν μία εμπειρία που δεν θα ξεχάσω ποτέ.

Ευχαριστώ για την ανάγνωση, Meg.

Πηγή: https://thoughtfulveganblog.wordpress.com/2017/03/19/effective-vegan-advocacy-workshop-part-2

Αν σου άρεσε αυτό το άρθρο κάνε κλικ εδώ και μοιράσου το με τους φίλους σου! Αν σου άρεσε αυτό το άρθρο κάνε κλικ εδώ και μοιράσου το με τους φίλους σου!

Σχόλια